مستند شنیداری گفتگو با نجف دریابندرینویسنده: مهدی مظفری ساوجی

“ در این کتاب اظهار نظرهای دریابندری درباره موضوعات مختلف اعم از فراز و فرودهای زندگی شخصی وی از جمله حضورش در موسسه انتشارات فرانکلین و فراز و نشیب فعالیت این موسسه، نگاه او به مقوله ترجمه و مهمترین ترجمه هایی که از وی و در روزگار وی منتشر شده است درج شده است. در کنار این مساله نگاه او به بایدها و نبایدهای زبان فارسی، داستان نویسی طنز و سینما نیز درج شده است. از مهمترین نویسندگانی که دریابندری در این کتاب به اظهار نظر درباره آنها پرداخته است می توان به دهخدا، جمالزاده، هدایت، چوبک، آل احمد، گلستان و علی محمد افغانی اشاره کرد. وی در بخشی از این کتاب درباره نثر جلال آل احمد می گوید: من با نثر مقاله های جلال آل احمد هیچ موافق نیستم. یعنی نثری که در مقاله هایش می بینید، چیزی ساخته و پرداخته خودش است و به اصطلاح چیزی ساخته و پرداخته خودش است و به چیزی نیست که آدم آرزومند همه مثل آن بنویسند. شما تصور کنید که اکر نویسندگان ما بخواهند ادای آل احمد را در بیاورند به کلی چیز بی خودی می شود. البته یادم هست که خودش هم در جایی گفته بود این طرز خرف زدن را از یک نویسنده فرانسوی یاد گرفته. یعنی در واقع ادای او را در آورده. سلین، خیال می کنم. به هر حال زمانی از سبک آل احمد که معروف است، دو سه نفری تقلید می کردند ولی همه آنها پی کارشان رفته اند. یعنی الان دیگر کسی به نثر آل احمد توجهی ندارد. این خیلی طبیعی است. برای اینکه نثر مقاله های او نثر فارسی پاکیزه درست و حسابی نبود. به اصطلاح من درآوردی بود. اما به نظر من نثر داستان های آل احمد شایان توجه است. ”

بیگانه دروننویسنده: ساسان حبیب‌وند

“ اغلب ما تصور می‌کنیم که آنچه رفتار و زندگی ما را اداره می‌کند تصمیم‌گیری‌های ماست. فکر می‌کنیم که ما برای روز و هفته و عمرمان آزادانه تصمیم می‌گیریم و این تصمیمات را اجرا می‌کنیم. چنین تصوری به این دلیل است که از وجود قدرت‌های مافوقی به‌نام “پیش‌فرض‌ها” غافلیم. پیش‌فرض، تصوری است که در پس‌زمینه ذهن ما جای گرفته و همواره ما را به نوع خاصی از رفتار وامی‌دارد. پیش‌فرض‌ها ارباب‌هایی هستند که در درون ما زندگی می‌کنند و فرمان‌شان همواره حلقه‌ای بر گوش ماست. با این حال حضور آنها برای ما چنان بدیهی است که کمتر به آن توجه می‌کنیم. مثلا پیش‌فرض بعضی از ما این است که “دنیا جای کار کردن است” لذا باید از صبح تا شب بی‌وقفه کار کرد و کمتر استراحتی داشت”. پیش‌فرض بعضی دیگر این است که: “من مسؤول رفع مشکلات همه افراد خانواده‌ام هستم. هر مساله‌ای که روی بدهد منم که باید حلش کنم”. پیش‌فرض بعضی این است که: “من باید ایده‌آل و بی‌نقص باشم و سرزدن هر خطایی از من، گناهی نابخشودنی است”. برخی دیگر هم فرض می‌کنند که این دیگرانند که باید درباره‌ بدی و خوبی رفتار آنان رأی بدهند، یا ارزش آنها را تعیین کنند… بیگانه درون”، نوری به تاریکخانه این ارباب‌های خاموش می‌اندازد و چهره واقعی آنها را به ما نشان می‌دهد. ”